Hilton Otel’de gerçekleştirilen “Cumhuriyetin 100. Yılında Sivil Toplum Buluşmaları” etkinliğine Vali İlhami Aktaş, İçişleri Bakanlığı Sivil Toplum ile ilişkiler Genel Müdür Yardımcısı Özcan Aygün, Vali Yardımcısı Hakkı Uzun, İşlemler ve Mevzuat Daire Başkanı Adnan Zengin, Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğü İçişleri Uzmanı Büşra Ergin, Dernekler Denetçisi Fatih Onmuş, İl Planlama Uzmanı Yavuz Selim Üçüncü, İl Sivil Toplumla İlişkiler Müdür Vekili Aykut Kuzey ve Çanakkale’ de aktif faaliyette bulunan 120 derneğin başkanları katıldı.
Saygı duruşu ve İstiklal Marşı’nın okunmasıyla başlayan “Cumhuriyetin 100. Yılında Sivil Toplum Buluşmaları” programının açılış konuşmasını yapan Çanakkale İl Sivil Toplumla ilişkiler Müdür vekili Aykut Kuzey, "İçişleri Bakanlığımıza bağlı Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğümüzün koordinesinde 11 ilimizde gerçekleştirilecek olan Cumhuriyetin 100. Yılında Sivil Toplum Buluşmaları kapsamında, ilimizde düzenlenen Rehberlik ve Eğitim Çalıştayımızı gerçekleştiriyoruz. İl Sivil Toplumla İlişkiler Müdürlüğümüz, kamu ile sivil toplum kuruluşları arasındaki koordinasyonun ve işbirliğinin sağlanması, sivil toplumun güçlendirilmesi, sivil topluma yönelik hizmetlerin etkin ve verimli bir şekilde sunulabilmesi amacıyla görevlerini başarıyla yerine getirmek için güler yüzlü ve kaliteli hizmet anlayışıyla, azimle çalışarak sivil toplum kuruluşlarımızın iş ve işlemlerini kolaylaştırmaya çalışmakta, sivil topluma destek olmaktadır. İl Müdürlüğümüzce sivil toplum kuruluşlarına yönelik denetim, eğitim ve STK ziyaretleriyle mevzuatın etkin ve doğru kullanımına yönelik çalışmalar yapılmakta, yapılan bu çalışmalarla sivil toplum kuruluşlarımızın uygulamada karşılaştığı sorunlarına aynı zamanda rehberlik edilmektedir. Kamu-STK işbirliklerinin geliştirilmesi amacıyla Genel Müdürlüğümüzün koordinesinde, Güçlü Sivil Toplum Güçlü Türkiye temasıyla Valiliğimizce düzenlenen Cumhuriyetin 100. Yılında Sivil Toplum Buluşmaları programının hayırlı olmasını temenni ediyorum" dedi.
Ardından konuşan İçişleri Bakanlığı Sivil Toplum ile İlişkiler Genel Müdür Yardımcısı Özcan Aygün, Çanakkale'de çalıştaya katılan 120 derneğin başkanlarına teşekkür ederek, “Asırlar öncesine dayanan köklü tarihimiz ve devlet geleneğimiz ulu ulus devletleşme sürecinde ülkemizi sağlam bir devlet olarak yirminci yüzyıla taşımıştır. Cumhuriyetin ilanından yüzüncü yılını kutladığımız bu günlere kadar sayısız reform ve dönüşümle birlikte Türkiye bugün başta bilim ve teknoloji olmak üzere her alanda güçlü bir devlet haline gelmiştir. Topyekun bir kalkınma hamlesiyle çıkılan bu yolda ülkemizin başarısı çağdaşlarına yol gösterici nitelikli olmuştur. Bu noktada ülkemizi muasır medeniyet seviyesi üzerine çıkarma hedefi doğrultusunda kamu, özel sektör ve sivil toplum sektörünün birlikte uyum içerisinde birbirlerini tamamlayacak şekilde hareket etmesi oldukça önemlidir. Bugün bizler burada sivil toplum ve işçiler genel müdürlüğü olarak kalkınmanın sadece ayaklarından biri olan sivil toplum sektörünün ülkemizdeki yeri, önemi ve tarihine ilişkin bilgilendirmelerde bulunacak ve ardından ikinci yüzyılda ülkemizde sivil toplumun projeksiyonu hakkında bilgilendirmeler yapacağız. Toplumsal gelişmeye önemli katkılar yapan sivil toplum kuruluşları bütün dünyada kamu ve özel sektörün yanı sıra sosyal hayatta vazgeçilmez üçüncü bir yeni sektör haline gelmiştir. Bizler de bakanlık olarak, sivil toplum kuruluşlarının, toplumsal hayatta taşıdığı anlam ve öneme binaen görüşlerini almaya önem veriyoruz. Bu yüzden bugün burada sizlerle birlikte cumhuriyetimizin ikinci yüzyılında nasıl bir sivil toplum tahayyül ettiğimizi bu noktada nasıl bir vizyon çerçevesinde yol almak istediğimize yönelik niyet beyanlarımızı sunma gayreti içerisinde olacağız. Sivil toplum kavramı hepimizin de bildiği üzere insanların ferdi olarak yapamadıkları şeyleri beraber yapabilme gücünü ifade eden bir kavramdır. Sivil toplum birlikteliği, gönüllülüğü, dayanışmayı ve bütün bunların karşılıksız yapıldığı bir faaliyetler bütününü temsil etmektedir. Sivil toplum kuruluşları, sorun tespit ettikleri alanda toplumu yönlendirmekte, kamuoyunu harekete geçirmekte ve sorunun çözümüne katkı sağlamakta daha etkin yapılar haline gelmişlerdir. Toplumsal tesislere ilişkin tartışma alanının genişlemesine imkan tanıyarak dünyada çoğunluğun insan hakları ve demokrasinin gelişimine de önemli katkılar sağlamışlardır. Türkiye'de de bu anlayışın tezahürü olan Selçuklular dönemindeki ahenk teşkilatı Osmanlı dönemindeki loncalar ve vakıflar gibi toplumsal yapılar bu topraklardaki sivil toplumun maaşının ne kadar kadim ve göklerin ne kadar sağlam olduğunu göstermektedir. Yardımlaşma ve paylaşma duyguları yüksek olan aziz milletimiz sivil toplum ve gönüllülük alanında önemli bir tarihi geçmişe sahiptir. Bu noktada bu tür ülkemizde faaliyet gösteren sivil toplum kuruluşları, gerek deprem ve sel gibi afet durumlarında gerekse de komşu coğrafyalarında yaşanan olumsuz durumlarda yardım noktasında azami hassasiyet göstermektedir. Din, ırk ayırmadan herkesin yardımına koşan, devletimizin yanında bugün güçlü bir sivil toplum anlayışı ve güçlü sendikalarımız vardır. Bizler bunu yakın tarihte ülkemizin başına gelen hem asrın felaket olan depremde hem de hem de yakın zamanda Çanakkale'de meydana gelen büyük yangında tecrübe ettik. Binlerce gönüllü gerek anında, gerekse de afet sonrasında sahada devlet ile omuz omuza birlikte yardıma koştuk. Bizler herhangi bir karşılık beklemeden yapılan bu faaliyetler halka halka artmasına da vesile olacaktır. Ülkemizin köklü sivil toplum kültürü ve dünyada yaşanan gelişmelerle birlikte sivil toplum alanında son yıllarda önemli gelişmeler yaşanmış, özellikle sivilleşme noktasında 2003’ten günümüze önemli adımlar atılmıştır. Daha önce emniyet birimleri tarafından yürütülen sivil toplum kuruluşlarının iş ve işlemleri 2003 yılında Dernekler Dairesi Başkanlığı kurularak bu birimin içine alınmış ve bu hizmetler sivil bir birim tarafından yürütülmeye başlanmıştır. Sivil toplum alanında yapılan reformların bir sonucu olarak nicelik ve niteliksel gelişime uygun teşkilatlanma yapısı oluşturmak maksadıyla 2018 yılında Dernekler Dairesi Başkanlığı yerine sivil toplumla ilişkileri genel müdürlüğü kurulmuştur” şeklinde konuştu.
Ülkede sivilleşme yönünde atılan bu adımlara bağlı olarak büyük değişimler yaşanmış, dernek sayısında ve dernek gelirlerinde önemli oranda artışlar gözlemlendiğini ifade eden Genel Müdür Yardımcısı Aygün, "Burada bazı önemli verileri sizlere paylaşmak istiyorum. 2004 yılından bugüne dernek sayılarında %26 artış göstererek 120 derneğe ulaşılmıştır. Dernek üyeleri sayıları 2010, 2014 yılından bu yana yüzde yüz bir artış göstererek 7 milyon 972 bin 31 kişiye ulaşmıştır. Dernek gelirleri ise 2010 yılından bu yana % 900 artış ile yaklaşık 52 milyar TL olmuştur. Çanakkale'de ise toplamda 872 tane dernek ve dernek şubesi derneklere üye kişi sayısı 49 bin 992 oldu. Derneklerin verdiği beyannameler de baz alındığında derneklerin gelirlerinin toplamı ise yaklaşık 63 milyon TL'dir. genel müdürlüğümüz, sivil toplum kuruluşlarının yönetim, denetim, rehberlik işlevlerini yürütmekte, aynı zamanda sivil toplum kuruluşlarının faaliyetlerinin verimliliğini arttırabilmek ve kapasitelerini güçlendirebilmek için hem merkezi hem de il düzeyinde çalışmaları yürütmektedir. Bu çalıştay bunların en güzel örneğidir. Yaklaşık 20 ilde bu çalıştaylar Aralık ayı içerisinde gerçekleştirilecektir. Bunun için önemli vazifeleri ifade eden sivil toplum kuruluşları maalesef kötü niyetli kişilerin de hedefinde yer almaktadır. Özellikle son yüzyılda yaşanan teknoloji gelişmelerle birlikte bilgi hızla yayılmaktadır. Etkileşimimiz bu kadar yüksek olduğu çağımızda bilgi kadar suç ve kötülük hızla yayılmaktadır. Küresel çapta kara paranın aklanması ve terörizmin transmanın yolsuzluk ve terör yasa dışı uyuşturucu ve insan kaçakçılığı gibi suçlar küresel boyutta artış göstermektedir. Bu gerçek hareketle hem devletler için hem de Türk insanı için bir güvenlik zaafiyeti meydana gelmemesi adına sivil toplum ve Eskiler Genel Müdürlüğü olarak STK'lara hem mali hem de kurumsal anlamda destek verirken aynı zamanda denetim ve rehberlik hizmetlerimizle etkin bir şekilde sürdürmekteyiz. Ülkemizde faaliyet gösteren tüm sivil toplum kuruluşlarının ulusal ve mali kapasitelerini güçlendirerek gerek ulusal, gerekse uluslararası mezralarda daha da etkin olabilmelerini sağlamak amacıyla genel müdürlüğümüz tarafından derneklere prodes sistemi üzerinden proje yardımları yapılmaktadır. Iki bin on yılından bugüne kadar yaklaşık dört yüz elli milyon TL proje desteği derneklerimize sağlamıştır. Son beş yılda Çanakkale ilinde bulunan 20 derneğe proje yardımı sağlamıştır. İnşallah bugünden sonra bu proje yardımını Çanakkale'de ikiye katlarız diye inanıyorum" şeklinde konuştu.
Cumhuriyetin 100. yılında böyle bir programda buluşmalarının çok manidar ve anlamlı olduğunu belirten Vali İlhami Aktaş ise, "Gerçekten sivil toplum kuruluşları kamu içinde bir itici güç. Kamu içinde bir örnek çalışma, özellikle Çanakkale'de 850 civarında STK'mız var. Bunların hemen hemen hepsi aktif vaziyette ve başkanlarıyla, üyeleriyle beraber cansiperane bir şekilde hem üyelerine faaliyet yaptırıyorlar hem de şehre katkı sağlayacak her türlü çalışmanın içinde oluyorlar. Gerçekten anlam faaliyet yürütüyorlar. Çok çaba sarf ettiklerine bizzat şahidim. Bu çabalar, gayretler, gerek derneklerimiz, gerek kooperatiflerimiz, gerek vakıflarımız, gerek odalarımız, gerçekten bizim için kamu görevlileri için de büyük bir örnek teşkil ediyor. Bizlere çaba gösterme anlamında bir motive edici güç oluyorlar. Dernekler hem yurt içinde hem yurt dışında, hem ilimizde birçok faaliyette de devletimizin yanında. Her türlü afetle, çalışmada, kutlamada, etkinlikte hep yanımızda oldular. Bugün maalesef dünyada işte Filistin'de büyük bir katliam yaşanmakta. Çoluk çocuk kadın demeden insanlar katledilmekte. Katledilenler maalesef hem sivil insanlar hem çocuk ve kadınlar. Burada da en güçlü ses yine STK'lardan çıkmakta. Hem yardım etme anlamında hem bu katliama dikkat çekme anlamında da yine bu STK'ların Türkiye genelinde olduğu gibi ilimizde de çabaların yadsınamaz. Çok önemli mesajlar vermekteler. Ve gün konuyu gündemde tutmaktadırlar. İlimizde de aynı şekilde bugün burada aslında Çanakkale'nin hepsi var. Çanakkale'de bu çalışmaların karşılığı olarak da inşallah hem sivil toplum kuruluşları il müdürü olarak hem de genel müdür olarak özellikle proje destekleri noktasında şu anda kadro olduğu gibi Bundan sonra da daha ivme kazanılarak bu çabalara katkıda bulunulması, bu çabaları bir omuz bürünmesi noktasında da hem valiliğimiz olarak hem il müdürlüğümüz olarak elimizden gelen tüm çabayı şu ana kadar gösterdiğimiz gibi bundan sonra da göstereceğiz” dedi.
Konuşmaların ardından Cumhuriyetin 100. Yılında Sivil Toplum Vizyonu, Sivil Toplum Sektörün Genel Tanıtımı Sunumu yapıldı.
“Cumhuriyetimizin 100. Yılı Sivil Toplum Buluşmaları” programı kapsamında, Çanakkale’deki sivil toplum kuruluşlarına Cumhuriyetimizin 100. yılında sivil toplum sektörünün gelişimi, derneklerin denetiminde incelenen hususlar, derneklere rehberlik faaliyetleri, FATF’in 8 nolu tavsiyesi konusu, proje destek sistemi konularında bilgilendirme sunumu ile 2860 sayılı Yardım Toplama Kanunu ve Yardım Toplama Yönetmeliği kapsamında bilgilendirmede bulunuldu.
Tuğba Kulasoy