Lapseki’de izin almadan ve başkasının arazisi üzerine kurulan Rüzgar Enerji Santralleri (RES) gülleri, gündemdeki yerini koruyor. Tüm karar ve tepkilere rağmen şirketin çalışmalarını sürdürdüğü belirtilirken, ortaya yeni bir skandal daha çıktı. RES direklerinin yapılacağı bölgedeki kazıların daha önce kapatılan asbest yataklarını açığa çıkardığı iddia edildi.
Lapseki ilçesine bağlı Dumanlı köyünde çoğu yapının kanserojen madde içerdiğinden dolayı yasaklanan asbest içeren malzeme ile döşendiği artan kanser vakalarıyla birlikte ortaya çıkmıştı. Çanakkale İl Sağlık Müdürlüğü tarafından 2011 yılında Dumanlı köyünde 4 adet mesothelioma (asbest kaynaklı akciğer zarı kanseri) tespit edilmesi üzerine aralarında Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Jeoloji Mühendisliği Bölümünden yerbilimcilerin, ÇOMÜ Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları ve Halk Sağlığı Ana Bilim Dalından uzmanların ve Çanakkale İl Sağlık Müdürlüğünün ilgili uzmanlarının bulunduğu bir çalışma grubu kurularak araştırma yapıldı. Yer bilimleri ve sağlık bilimlerinin eş zamanlı sürdürdüğü çalışmalarda yörede asbest yataklarının bulunduğu belirlendi. Yörede bulunan asbest ile kanser vakaları arasında bir bağ olduğu rapor ile birlikte ortaya konuldu.
RES KAZILARI TEHLİKE SAÇIYOR
Öte yandan asbestin bulunması kanser vakalarının artmasına neden olurken dönemin valisi ve köy muhtarının asbest yataklarını kapattığı iddia edildi. İddialar, RRES konduların ise izinsiz bir şekilde yapım kazılarına devam etmesi Dumanlı köyü ile Beyçayır arasında kalan bölgede bulunan asbest yataklarını açtığı yönünde.
‘’ÇEVRE KÖYLERE DE YAYILMADAN GEREKLİ ÖNLEMLER ALINMALI’’
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) İl Genel Meclis Üyesi Ali Özkan Aldemir, konu ile ilgili Lapseki CHP İlçe binasında bir basın açıklaması gerçekleştirdi. Aldemir açıklamasında, ‘’RT Enerji Türkerler Ortaklığı Sone Enerji Şirketi. Lâpseki Dumanlı köyünde inşasına devam ettiği RES Türbünleri daha öncelerde orman bölge müdürlüğü ve tarım il müdürlüğü tarım alanları işgal edildi. Raporun ve imar izni olmadan kendi ruhsatı dışında çalışma yapıldığı için il genel meclisi çevre sağlık komisyonu ve meclis araştırma hukuk komisyonu rapor hazırlamış meclise sunmuştur.
Firma şu an kazı yaptığı yukarı Dumanlı mevkiinde toprak alınan kısım köy halkının beyanına göre 2011 yılında Dumanlı köyünde mesotheliome (asbest kaynaklı akciğer kanseri) tespit eden Çanakkale Onsekiz mart üniversitesi (ÇOMÜ) Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları ve Halk Sağlığı Ana Bilim dalından uzmanlar ve Çanakkale il sağlık müdürlüğü uzmanları yörede asbest yatakları bulunduğunu belirttiler ve raporlarını sağlık bakanlığına rapor olarak gönderildi.
Raporda köy yollarının ve okul bahçesinin bol miktarda kanserojen madde ile doldurulduğu beyan edilmiştir. O zaman bu toprakların alındığı toprak yatağı zamanın valisi ve köy muhtarı Adem Durgut’un gözetiminde emriyle il özel idare araçlarıyla kapatılmış. Ve o bölgeden toprak alınmamıştır. Zira nakil halinde toz şeklinde toprak nefes yoluyla ciğerlere yapışıyor ve kanser yapıyor denilmektedir. Ve şirket kapatılan o bölgeden türbün inşası için toprak nakli yapmaktadır. Oradan sağlık bakanlığından izin aldık denilmekteymiş. Dumanlı köyümüz ilçemizin kanser vakalarının en fazla görüldüğü köylerimizden biridir. Halk sağlığını tehdit eden bu durum çevre köylere de yayılmadan gerekli önlemler alınmalı’’ ifadelerini kullandı.
ASBEST 2010 YILINDA YASAKLANMIŞTI
Ülkemizde, Aktoprak, göktoprak, çelpek toprak, geren toprağı, kaya yünü adlarıyla bilinen asbest, dam yapımında, sıva ve badanada, duvarlarda, çanak-çömlek yapımı, çocuk pudrası, pekmez toprağı, yollara zemin malzemesi gibi birçok alanda kullanılıyor. Basınca, ısıya, asitlere dayanımı nedeniyle endüstride çok tekstil, filtreler, gemi, uçak, otomobil yapımı, fren balataları, izolasyon, su boruları, buzdolabı gibi yerlerde kullanılıyor. Türkiye’de asbeste bağlı kanser vakası (Malign Mesothelioma: MM) ortalama 500 dolayında olduğu belirtilirken sağlık kurumlarında yeterli ve güvenli kayıt tutulmadığı dile getiriliyor. Kansere neden olan asbest, Türkiye’de üretim, kullanım, piyasa arzı ile asbest içeren eşyaların piyasaya arzı 31 Aralık 2010 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yasaklandı.
Tuğba Kulasoy
I
